Hack de Kerstverlichting

(disclaimer 😁 dit artikel is zwaar geïnspireerd door skillsdojo.nl)

Wat heb je nodig

  • micro:bit met USB-kabel en batterijhouder
  • kerstverlichting met 2 krokodilklemmen aan het einde
  • piëzo-toetertje
  • weerstandje van 10 kΩ (spreek uit: tien kilo-ohm)
  • LDR (afkorting van Light Dependent Resistor oftewel een lichtsensor)
  • 6 snoertjes met krokodilklemmen
  • kopertape (of aluminiumfolie en lijm)
  • 3 Paperbits (hier te downloaden)
  • kerstboom van karton (lasergesneden of uitgeknipt volgens dit sjabloon) of helemaal zelfverzonnen en zelfgemaakt van bijv. hout of LEGO
  • schaar en plakband

Stap 1: test het geluid

  • Maak de Paperbits GND en Piëzo-Toeter door deze uit te knippen en kopertape (of strookjes aluminiumfolie met lijm) te plakken op de lichtbruine strookjes op de Paperbit (zie voorbeeld en foto hieronder).
  • Sluit alles precies aan zoals op deze foto staat:

  • Klik op de onderstaande knop om de programmeeromgeving te openen:
    Microsoft MakeCode for microbit editor
  • Klik op de grote plus (+) om een nieuw project te maken. Geef het project de naam Toetertest en druk op [Create].
  • Maak met programmablokken het volgende programma. De groene pijltjes geven aan waar de diverse blokken te vinden zijn.

  • Upload het programma naar de micro:bit, druk op knop [A] en luister of je muziektonen hoort. Zo ja, dan heb je alles goed aangesloten. Hoor je niks, controleer alle verbindingen nog eens goed…

Stap 2: test de kerstlampjes

  • Sluit nu de twee krokodilklemmen van de kerstverlichting aan zoals op deze foto te zien is:

  • Klik in de programmeeromgeving links bovenin op [Start]. Geen zorgen, je eerste programma blijft bewaard. Klik weer op de grote plus (+) om een nieuw project te maken. Geef het project de naam Lampjestest en druk op [Create].
  • Om de lampjes en aansluitingen te testen gaan we een lichtschakelaar maken van de micro:bit. Maak met programmablokken het volgende programma. De groene pijltjes geven aan waar de diverse blokken te vinden zijn.

  • Upload het programma naar de micro:bit, druk op knop [A] en kijk of de lichtjes aangaan en druk knop [B] om ze uit te schakelen. Lukt dit, dan heb je alles goed gedaan. Gaan de lampjes niet aan, niks aan de hand. Wissel de twee krokodilklemmen van de lichtjes van plek en druk nog eens op knop [A]. Nog steeds geen licht? Controleer je programma en alle verbindingen nog een keer…

Stap 3: test de lichtsensor

  • Maak de Paperbit LDR (LDR is een afkorting van Light Dependent Resistor oftewel een lichtsensor) door deze uit te knippen en kopertape (of strookjes aluminiumfolie met lijm) te plakken op de lichtbruine strookjes op de Paperbit.
  • Sluit het LDR kaartje precies aan zoals op deze foto staat:

  • Klik in de programmeeromgeving links bovenin op [Start]. Klik daarna weer op de grote plus (+) om een nieuw project te maken. Geef het project de naam Sensortest en druk op [Create].
  • Maak met programmablokken het volgende programma. De groene pijltjes geven weer aan waar de diverse blokken te vinden zijn.

  • Dit piepkleine programmaatje leest steeds de hoeveelheid licht die op de sensor valt en laat dat getal over het schermpje van de micro:bit scrollen. Voor het getal geldt: hoe lager hoe lichter, hoe hoger hoe donkerder. Houd je hand maar eens vlak boven de sensor…

Stap 4: laat alle onderdelen samenwerken

  • We gaan ervoor zorgen dat als je je hand (of een voorwerp) voor de sensor houdt, er een kerstliedje begint te spelen en dat de lampjes op de maat meeknipperen.
  • Omdat dit een wat groter programma wordt, gaan we het stap voor stap opbouwen en het beter leesbaar maken zodat je later makkelijker dingen in kunt aanpassen.
  • Klik in de programmeeromgeving links bovenin op [Start]. Klik daarna weer op de grote plus (+) om een nieuw project te maken. Geef het project de naam Hack de Kerstlampjes en druk op [Create].
  • Eerst maken we een aantal variabelen. Een variabele is een soort doosje of vakje in het computergeheugen waarin je een getal of stukje tekst kunt bewaren, eventueel aanpassen en weer kunt ophalen. Klik eerst op de blokjesgroep Variabelen en dan op knop [Maak een variabele…]. Maak op deze manier de volgende 3 variabelen en druk na elke variabele op knop [Ok] (de groene pijltjes in het plaatje hieronder wijzen je de weg):
    1. lampjes aan
    2. lampjes uit
    3. waarde lichtsensor

  • Nadat je de 3 variabelen hebt toegevoegd, zou je dit op het scherm moeten zien:

  • Gebruik het blokje “stel … in op …” om bij het starten van je programma de variabele lampjes aan op 1 te zetten en de variabele lampjes uit op 0 zoals hieronder:

  • In het blok “de hele tijd” lezen we telkens de waarde van de lichtsensor en stoppen die waarde in de variabele waarde lichtsensor. Als die waarde groter dan 600 is, dan vinden we het te donker en dan doen we de lampjes aan. Zo niet, dan doen we de lampjes uit. Zorg dat de juiste blokjes in het blok “de hele tijd” komen te staan, zoals hieronder:

  • Upload het programma weer naar de micro:bit. Kijk of de lampjes gaan branden als je je hand (of een voorwerp) voor de sensor houdt. Werkt het niet, controleer dan nog een keer goed je programma. Het zou ook kunnen dat je niet het getal 600 moet gebruiken, maar een andere waarde. Want je weet wat voor de lichtsensor geldt: hoe lager het getal hoe lichter, hoe hoger het getal hoe donkerder.
  • Voor het stukje programma dat geluidjes maakt en de lampjes laat knipperen maken we een functie, een apart stukje blokjescode dat je aan kunt roepen als je het wil laten beginnen. Daarmee maak je je programma overzichtelijker. Klik onder Geavanceerd op Functies en dan op knop [Maak een functie…], zoals hieronder met de groene pijltjes is aangegeven:

  • Vul in het scherm als naam van de functie maak geluid en licht in en klik op [Klaar] zoals je hieronder ziet:

  • Eerst zetten we het geluid op hard! Om daarna muzieknootjes te spelen en tegelijkertijd de lampjes op de maat te laten knipperen gaan we steeds 4 blokjes herhalen (dupliceren, dat is hetzelfde als kopiëren):

    1. eerst een blokje dat de lampjes aanzet
    2. dan een blokje dat een muzieknoot speelt gedurende een aantal beats
    3. vervolgens een blokje dat de lampjes weer uitzet
    4. als laatste een rustblokje van een aantal (delen van) beats

    Hieronder zie je hoe de eerste noot van “Oh Denneboom” wordt geprogrammeerd:

  • Om de functie “maak geluid en licht” te laten starten zodra je je hand (of een voorwerp) voor de sensor houdt, moeten we het programma een klein beetje aanpassen. Klik met je rechtermuisknop in blok “de hele tijd” op blokje “schrijf digitale pin P1 naar lampjes aan”, en kies dan Verwijder blokken om alleen dit ene blokje weg te halen. Kijk maar hieronder:

  • Klik op blokjesgroep “Functies” en sleep blokje “aanroep maak geluid en licht” op de plek waar het verwijderde blokje stond, zoals hieronder is aangegeven met de groene pijl:

  • Upload het programma weer naar de micro:bit. Als je nu je hand (of een voorwerp) voor de sensor houdt, zou je steeds de eerste noot van “Oh Denneboom” moeten horen en zouden de lampjes aan en uit moeten gaan.
  • Om het Kerstliedje verder af te maken, gaan we steeds de 4 eerder aangegeven blokjes dupliceren en passen we als het nodig is toon, beat en rust aan. Om makkelijk te zien waar je in het lied gebleven bent, kun je via je rechtermuisknop op het grijze gedeelte een reactie toevoegen naast de functie, waarin je aangeeft welke lettergreep er door die toon gespeeld wordt. Hieronder staat hoe dat eruitziet:

  • Maak nu het liedje af. Hieronder zie je de notenbalk met de letters eronder die je kunt gebruiken (als je op het plaatje klikt, kun je de melodie ook nog laten voorspelen):

  • Je kunt op dezelfde manier natuurlijk ook een ander liedje programmeren, zoals Jingle Bells (klik op het plaatje voor het hele liedje):

  • Alvast een fijne Kerst allemaal..!

Thuistip: je kunt ook je eigen luidspreker aansluiten om het geluid wat harder te laten klinken, zoals in deze video:

Advertisement

CoderDojo micro:bit opdrachten

Klik op de onderstaande knop om de programmeeromgeving te openen:
Microsoft MakeCode for microbit editor

Opdrachten met alleen de micro:bit (en USB-kabel en batterijhouder)

  1. Programmeer je naam in licht

  2. Maak een knipperend hart
    • de in de video bedoelde [Aan de slag] pagina vind je hier


  3. Maak een digitaal kompas
    1. Een kompas met vier letters (niet zo nauwkeurig)
    2. Een kompas met acht pijlen (nauwkeuriger)

  4. Programmeer het spel ‘steen, papier, schaar’

  5. Bouw een digitale dobbelsteen

  6. Matrixbord

  7. Programmeer een slimme thermometer
    • het in de video gebruikte werkblad vind je hier

  8. Maak je eigen huisdier, de MicroPet

    • de in de video gebruikte MicroPet bladen vind je hier
    • het programma in de video is niet helemaal in het Nederlands omdat toen nog niet alle blokjes vertaald waren. Inmiddels kan het programma wel helemaal in het Nederlands geschreven worden, zoals hieronder:
      (opklikken voor groot)

  9. Opdrachten waarbij je bubbeltjesplastic en plakband nodig hebt

  10. Crashtest auto

    • het is het leukst als je een speelgoedauto of klein wagentje kunt gebruiken
    • je hebt ook bubbeltjesplastic en plakband nodig

  11. Overgooispel

    • je hebt bubbeltjesplastic en plakband nodig

  12. Opdracht waarbij je snoertjes met krokodilklemmen en een piëzo-toetertje nodig hebt

  13. Overgooispel met geluid

    • je hebt 2 snoertjes met krokodilklemmen en een piëzo-toetertje nodig

  14. Opdrachten waarbij je deze dingen nodig hebt

    • snoertjes met krokodilklemmen
    • losse LED-lampjes (met 2 pootjes)
    • piëzo-toetertje
    • kopertape (of aluminiumfolie en lijm)
    • schaar en plakband
    • en natuurlijk de Paperbits
    • Je hoeft niet meteen alle Paperbit-kaartjes uit te knippen en er kopertape (of strookjes aluminiumfolie) op te plakken, maar hieronder staat hoe je ze in elkaar kunt zetten als je ze bij een opdracht nodig hebt.

  15. Werken met de LED kaartjes (lampjes)

  16. Werken met het Piëzo-Toeter kaartje (muziek)

  17. Zingend kompas (muziek)

  18. Opdracht waarbij je ook deze dingen nodig hebt

    • een LDR (afkorting van Light Dependent Resistor oftewel een lichtsensor)
    • een weerstandje van 10 kΩ (spreek uit: tien kilo-ohm)
    • een buigrietje
  19. Werken met de lichtsensor: nachtlampje

  20. wordt vervolgd

Expeditie micro:bit bij De Hagenpoort in Deventer

Zojuist getipt door de leerkracht van groep 8 van De Hagenpoort in Deventer waar ik de aftrap van Expeditie micro:bit heb verzorgd, dat ze foto’s van de les en een heuse Thriller videoclip op Facebook hebben gezet.

Op de videoclip (alleen via Facebook van De Hagenpoort te bekijken) zijn diverse griezelobjecten te zien die veelal van LED-lampjes en speakertjes zijn voorzien die worden aangestuurd door BBC micro:bits.

Bedankt, Marieke Berends, dat ik met ‘jouw’ klas het begin van het BBC micro:bit avontuur mocht verzorgen en fantastisch dat jullie het thema van deze expeditie, namelijk GRIEZELEN, zo goed hebben laten zien en horen..!

Zojuist Microsoft TechDays presentatie gehouden over BBC micro:bit

Even de adrenaline laten dalen met een broodje en een colaatje. Fijn dat er zoveel enthousiaste mensen kwamen kijken naar m’n BBC micro:bit presentatie. De slides (PowerPoint) van de presentatie kun je hier downloaden. De video-opname van de hele sessie staat onder de volgende foto.

De hele sessie staat op YouTube. De cameraman werd pas wakker na 39 minuten en volgt me daarna wel. Dus aan het einde van de presentatie tijdens de vragenronde uit de zaal ben ik wel de hele tijd te zien…

De aankondiging op het paneel in de gang:

Foutje in les 3 van Expeditie micro:bit op bladzijde 24

Tijdens het voorbereiden van Expeditie micro:bit vond ik nog een bug in de code van les 3 op bladzijde 24. Het codevoorbeeld doet het niet. Er wordt namelijk nooit een pin op 1 gezet, dus er gaat nooit stroom lopen.

Ik heb dit euvel meteen doorgegeven aan de organisatie en die hebben het aangepast in de versie die online staat. Maar in het gedrukte lesboekje dat in de Digi-Klooikoffer zit, staat natuurlijk nog steeds het foutje. Daarom heb ik de verbetering hieronder aangegeven:

Voor de duidelijkheid nog eens de juiste code voor bladzijde 24:

Wat mij ook opviel is dat het betreffende voorbeeld maar 1x werkt. Als je eenmaal op A gedrukt hebt, gaat de LED daarna nooit meer branden, tenzij je het programmaatje opnieuw start door op de resetknop aan de achterkant van de micro:bit te drukken. Maar dit kan natuurlijk ook aan mijn schakeling liggen 😦

Zelfontworpen micro:bit t-shirt is binnen

Omdat ik graag een leuk t-shirt draag over het thema waarover mijn workshop of les gaat, heb ik voor o.a. Expeditie micro:bit dit shirt laten bedrukken bij spreadshirt met op de voor- en achterkant dezelfde afbeelding. De plaatjes heb ik met de Microsoft MakeCode editor gemaakt en er dan in volledig-scherm-modus een screenshot van gemaakt. In een tekenprogramma de achtergrond transparant gemaakt en zie hier het resultaat (na 1x binnenstebuiten op 30 graden wassen):

Verkeerslichten bestuurd door de micro:bit

Ik had een speelgoedstoplicht gekocht, opengemaakt en geprobeerd met een tweetal AAA batterijen de lampjes zelf aan en uit te doen en boem. Die gevoelige mini-LEDs meteen doorgebrand natuurlijk. Dus ik nieuwe LEDs met pootjes gekocht en wat weerstandjes, en die dit keer ook gebruikt..!

De code heb ik gemaakt in Microsoft MakeCode (een blokjes en JavaScript editor voor de micro:bit) en er een screenshot van gemaakt:

Om ook een model te hebben dat geschikter is voor educatiedoeleinden met het oog op o.a. Expeditie micro:bit en het CoderDojo CODA Apeldoorn heb ik met een klein stukje hout met daarin drie geboorde gaatjes, een beetje zilverkleurige verf en een knijperje een verkeerslicht gemaakt dat in een oud visitekaartjesdoosje past. Hieronder wat foto’s daarvan en een korte video. De gebruikte broncode is overigens dezelfde als hierboven.